ACTH یا هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک

هورمون آدرنو کورتیکوتروپیک  (ACTH)

کاربرد رایج این هورمون جهت کمک به تشخیص اختلالات عملکردآدرنوکورتیکال   ACTH  و سطح کورتیزولی به منظور افتراق دادن بیماریهای آدیسون و کوشینگ میباشد.

فاکتور آزادشده از هیپوتالاموس باعث آزاد سازی هورمون کورتیکوتروپین ( ACTH ) از بخش قدامی غده هیپوفیز میشود.

نتایج تست های ACTH  و کورتیزول با هم ارزیابی میشوند زیرا به طور معمول تغییر در هر کدام باعث تغییر در دیگری میشود . ترشح  ACTH به وسیله انسولین ،متیراپون و وازوپرسین تحریک می گردد و با دگزامتازون کاهش می یابد . تولید کورتیزول بیش از حد توسط هیپوفیز به هر دلیلی سندروم کوشینگ نام دارد .

میزان  ACTH  در طول روز از تنوع زیادی برخوردار است ،بیشترین میزان آن در ساعات ۶و ۸ صبح بوده و از ساعات ۶ تا ۱۱ شب به کمترین میزان خود می رسد .سطح کورتیزول هم در شبانه روز متنوع است ، کمترین مقدار آن در صبح و حداکثر میزان آن در عصر می باشد .

تولید بیش از حد  ACTH  میتواند هم در نتیجه بیماری ، یا تحریک به وسیله استرس های عاطفی یا جسمی و هم به صورت غیر مستقیم در پاسخ به مکانیسم های غیر طبیعی از جمله در گیری هیپوفیز،هیپو تالاموس یا آدرنال باشد .

از این موارد میتوان اشاره کرد به :

بیماری آدیسون

سندروم کارسینوییدهیپرپلازی مادر زادی آدرنال

بیماری کوشینگ

افسردگی

تومورهای نابجای تولید کننده  ACTH

عادت ماهیانه

سندروم نلسون ( مربوط به تومورهای غده هیپوفیز )

دیابت غیر وابسته به انسولین

حاملگی

سپسیس

شوک سپتیک

 

کاهش  ACTH  هم میتواند در نارسایی آدرنال که منجر به کم کاری غده هیپوفیز و در نتیجه کاهش میزان  ACTH میشود.شرایطی که باعث تولید بیش از حد ویا دسترسی بیش از حد به کورتیزول میشوند نیز می توانند منجر به کاهش سطح  ACTH  میگردند.

مثل :

آدنوم آدرنال

سرطان آدرنال

سندروم کوشینگ

درمان استروییدی برون ریز

برخی دارو ها هم اثر افزایشی دارند،مثل استروژن،انسولین،متوکلوپرامید،متیراپون،میفپریستون و وازوپرسین.

برخی داروها نیز اثر کاهشی دارند مثل:کورتیکواستروییدها،و پراواستاتین.

آزمایش تعیین سطح ACTH در آزمایشگاه دکتر نیک مهر انجام می پذیرد و میتوانید همه روزه به جز ایام تعطیل،جهت انجام آزمایش مراجعه کنید.

شرایط آزمایش :

۱۲ ساعت قبل از آزمایش ورزش های سخت انجام نگرفته باشد.

یک ساعت قبل از آزمایش استراحت کامل صورت گرفته باشد.

نمونه باید بین ۶ تا ۸ صبح جمع آوری گردد.

از استفاده از الکل و سیگار اجتناب گردد.